توضیحات
این کتاب تاریخی اثری ماندگار و مفصل است، که توسط مارسل بریون، نویسنده و ادیب فرانسوی گردآوری شده و به شرح زندگانی کامل تیمور گورکانی یا تیمور لنگ (Timur) می‌پردازد. او در قبیله‌ای ترکی – مغولی در شهر سمرقند متولد شد و توانست بلخ را تصرف کند، به خوارزم لشکرکشی کند و قلمرو و تصرفاتش را تا مغولستان گسترش دهد. یکی از عواملی که باعث شهرت تیمور در طول تاریخ شده، خشونت‌ها و قتل عام‌هایی بود که به هنگام لشکرکشی‌هایش در سرزمین‌های مختلف روا داشته است. ناگفته نماند که او به‌شدت اهل علم و دانش و هنر بود و دانشمندان، فقیهان و هنرمندان زمانه‌ی خود را از هر سرزمین و نژادی که بودند ارج می‌نهاد و آن‌ها را مورد خشم و غضبش قرار نمی‌داد.
ذبیح الله منصوری مترجم این اثر گرانقدر آشنایی دیرینه با مارسل بریون داشت و پیش از ترجمه کتاب حاضر، مقالات دیگری از این ادیب پرکار را ترجمه و در روزنامه‌های تهران منتشر کرد. بریون پیش از تألیف این کتاب، مطالعات دقیقی راجع به تاریخ تیموریان به‌ویژه سرگذشت تیمور لنگ داشت و از منابع متعددی به زبان‌های عربی، ترکی، فارسی و سایر زبان‌های اروپایی جهت تدوین کتاب منم تیمور جهانگشا استفاده کرد او لیست کاملی از تمام منابع مورد استفاده‌اش را در نسخه زبان اصلی کتاب فهرست کرده بود که ذبیح الله منصوری برای کوتاه کردن نوشتار از ترجمه آن‌ها به فارسی خودداری نمود.
نکته دیگری که در ارتباط با کتاب منم تیمور جهانگشا وجود دارد این است که بخش اعظم آن خاطرات و نوشته‌های شخص تیمور لنگ می‌باشد که خود او در قالب یک کتاب به زبان فارسی نوشته بود. اما اینکه چطور این نوشته‌ها اکنون در این کتاب قرار گرفته‌اند، خود ماجرای پر فراز و نشیبی دارد. کتابی که توسط تیمور گورکانی نوشته شد تا مدت‌ها فقط یک نسخه از آن وجود داشت که در اختیار حکمران یمن در زمان امپراتوری عثمانی بود. بعد از فوت آن حکمران نسخه دیگری از این کتاب تهیه و به هندوستان برده شد. همان‌طور که می‌دانید نسخه‌های ابتدایی کتاب‌ها در زمان‌های دور، دست‌نویس و بسیار باارزش بودند. با این حال طی اتفاقاتی که جزییات آن مشخص نیست نسخه دوم خاطرات تیمور لنگ در اختیار یک افسر انگلیسی قرار می‌گیرد، رونوشت دیگری از آن تهیه می‌شود، رونوشت سوم به انگلستان برده می‌شود و با کمک چند نفر به انگلیسی ترجمه می‌شود و متن انگلیسی به صورت رسمی و گسترده‌تر منتشر می‌شود.
پس آنچه که در این کتاب می‌خوانید در حقیقت از چند بخش تشکیل شده: یکی مطالبی است که توسط مارسل بریون از کتب تاریخی مختلف گردآوری شده و دیگری بخش‌هایی از خاطرات و زندگینامه تیمور لنگ است در اصل به قلم خود او نگاشته شده‌اند. در انتهای کتاب هم نوشتاری به قلم اسقف سلطانیه درباره تیمور لنگ گنجانده شده است.
