توضیحات
نمایشنامه یکی از بخشهای جداییناپذیر ادبیات هر کشور است. نمایشنامه خوانی نه تنها به خواننده کمک میکند تا داستان را بهتر درک کند بلکه با توصیف دقیق صحنهها تجسم خواننده را نیز افزایش میدهد. در میان نمایشنامه نویسان دنیا هیچ فردی بهاندازهی ویلیام شکسپیر توانمند و مشهور نیست. شکسپیر تنها نویسندهای است که آثارش به تمام زبانهای دنیا ترجمهشده است و نامش آنقدر بزرگ است که در خواندن آثارش هرگز نباید شکی کرد.
چرا باید این کتاب را خواند؟
کتاب ریچارد سوم یکی از مهمترین نمایشنامههای شکسپیر است. نام این نمایشنامه معمولا در کنار نمایشنامههای بزرگی مانند هملت و اوتللو میآید. این اثر دارای داستان و روایت جذابی است که خواندنش برای همهی خوانندگان لذتبخش خواهد بود.
درباره کتاب ریچارد سوم نوشته ویلیام شکسپیر
نمایشنامهی ریچارد سوم برای نخستین بار بین سالهای 1592 و 1593 نوشته شد. این کتاب به محض منتشر شدن با استقبال خوب خوانندگان مواجه شد و چندین بار به روی صحنه برده شد. این کتاب دربارهی به شاه رسیدن و بعد سلب قدرت از یک شاه منفور است.
خلاصه داستان ریچارد سوم
عبدالله کوثری، مترجم این اثر دربارهی داستان آن مینویسد: «این نمایشنامه داستان برآمدن و فروافتادن شاهی منفور را بازمیگوید. اما شکسپیر سیمای این مرد زشتصورت و زشتسیرت را چنان تصویر کرده که حضورش بر صحنه، همهی شخصیتهای دیگر را به محاق میبرد. این هیولای بیشفقت که درراه رسیدن به تاجوتخت انگلستان از هیچ دروغ و خدعه و جنایتی رویگردان نیست، باهوشی اهریمنی و نگاهی ژرف تا اعماق وجود قربانیانش نفوذ میکند و آز و شهوت این یک یا عقل سستپای دیگری را آماج خود میگیرد. از این روست که جملگی را بهآسانی میفریبد و سرانجام به نابودی میکشاند. اما فزونخواهی و غرور بیحدش سرانجام او را نیز قرین رسوایی و تباهی میکند.»
در بخشی از کتاب ریچارد سوم میخوانیم
پرده اول، صحنه اول
لندن، حوالی برج لندن
ریچارد، دوک گلاستر وارد میشود. تکگویی
ریچارد:حالیا زمستان ناخشنودی ما
در پرتو این خورشید یورک به تابستانی بشکوه بدل شدهست
و ابرهای تیره غران فراز سر خاندان ما
به ژرفای اقیانوس فرورفتهاند.
و حربههای فرسودهمان به یادگار به دیوار آويخته.
شبیخون بیامانمان به دیدارهای شاد
و لشکر نماییهای هولآورمان به رقصی موزون جای پرداخته است.
جنگ دژم سیما آژنگِ پیشانی بازکرده
و دیگر بر نریان خفتان پوش نمینشیند.
تا لرزه برجان دشمن جبون اندازد.
بل هماهنگ با نوای دلنشین عود
چمان چمان به خوابگاه بانوان میشتابد.
من اما به بالا نه چنانم که درخور پایکوبی باشم
و به سیما نه آنکه در آیینه مجیز خویش بگویم.
آری، من که نقشی ناخوش خوردهام
و از کر و فر عشق بهرهای نبردهام
تا پیش پیشِ پریرویان عشوهگر بخرامم،
من که از بالایی به اندام وی نصیب ماندهام
و به اغوای این طبیعت ترفند باز
کژسان و ناتمام و پس رانده نابهنگام
نیم ساخته به این سرای سپنچ فروافتادهام،
من که چندان کژپای و نابهنجارم
که چون لنگ لنگان از کنار سگان بگذرم به عوعو میافتند،
باری، در این عیش و نوش صلح که نوا سازی نیلبکها را درخور است
خاطری چنان شاد ندارم که وقت به یاوه بگذرانم
و جز این ام کاری نیست که تماشاگر سایه خود در آفتاب باشم
و در پیکر کژسان خود نظاره کنم.
پس، حال که سزاوار عاشقی نیستم
تا مجلس آرای این ایام خوشگویی باشم
بر آنم که در شرارت داو تمام بگذارم
و از سرور عاطل این روزها بیزاری بجویم.
درباره نویسنده
ویلیام شکسپیر، مشهورترین شاعر و نمایشنامهنویس انگلیسی است. او را شاعر ملی انگلستان میدانند و بالاترین نشان ملی انگلستان یعنی «سخنسرا ایوان» به شکسپیر اهداشده است. بسیاری او را بزرگترین نمایشنامهنویس تاریخ میدانند. شکسپیر با 39 نمایشنامه، و 154 غزلواره و دو قصیده، از پرکارترین نویسندگان قرن هفدهم انگلستان است. محققان شکسپیر را تنها نویسندهای میدانند که آثارش به تمام زبانهای زندهی دنیا ترجمهشده است.
نمایشنامههای شکسپیر به دودسته اصلی تقسیم میشوند، تراژدی و کمدی. شکسپیر در هر دو سبک تبحر فراوانی داشت. هملت، مکبث، اتللو و ریچارد سوم از پرطرفدارترین تراژدیهای شکسپیر هستند. رویای شب نیمه تابستان، شب دوازدهم و کمدی اشتباهات تعدادی از کمدیهای شکسپیر هستند.
سبک نوشتاری شکسپیر
با توجه به اینکه شکسپیر در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی میزیست، به زبان انگلیسی باستان حرف میزده است. این زبان با انگلیسی امروزه بسیار متفاوت است. به همین دلیل خواندن شکسپیر به زبان اصلی بسیار مشکل است، اما آثار شکسپیر آنقدر مهم هستند که در طول سالیان علاوه بر ترجمه به زبانهای مختلف، در زبان انگلیسی هم آسانسازی شدهاند. نقشی که شکسپیر در ادبیات انگلستان داشت، آنقدر پررنگ و قابلتحسین است که او را همتراز با فردوسی در شعر فارسی و هومر در شعر لاتین میدانند.
ترجمه کتاب ریچارد سوم به فارسی
عبدالله کوثری مترجم خوشنام ایرانی متولد بیست و دوم آبان ماه در شهر همدان است.او در سال 1338 همراه پدر و مادرش به تهران مهاجرت کرد و تحصیلاتش را در رشتهی اقتصاد در دانشگاه شهید بهشتی به اتمام رساند. او در سال 1351 برای تکمیل زبان انگلیسی به انگلستان مهاجرت کرد. عبدالله کوثری از سال 1359 به تاکنون به حرفهی ترجمه مشغول است.
او در مقدمهی کتاب ریچارد سوم تاریخچهای از تاریخ ترجمهی آثار شکسپیر میآورد. طبق تحقیقات از بی. بی. سی؛ نام شکسپیر برای اولین بار زمان فتحعلی شاه به ایران رسید و میرزا صالح شیرازی، مؤسس اولین روزنامه ایرانی، در سفرنامهاش به غرب، از اندیشهی شکسپیر نام برد. از قرن سیزدهم شمسی تاکنون ترجمههای مختلفی از آثار شکسپیر منتشرشده است. یوسف اعتصامی، پدر پروین اعتصامی، در اولین شمارهی مجلهی فرهنگی بهار شرح جامعی از زندگی شکسپیر نوشت و منتشر کرد. بعد از مجلهی بهار، مجلات و مطبوعات دیگری اشعار شکسپیر را چاپ میکردند اما اولین کسی که مکبث شکسپیر را کامل ترجمه کرد، علیاصغر حکمت بود که بین سالهای 1297 تا 1300 این نمایشنامه را در مجموعه کتابی به نام شاهکارهای شکسپیر همراه با دو نمایشنامه دیگر، هملت و رومئو و ژولیت، منتشر کرد. کوثری دربارهی ترجمهی این اثر میگوید: «واقعیت این است که بیش از هر چیز دیگر تکگوییهای حیرتانگیز و بسیار موثّر این نمایشنامه چنان مرا مجذوب کرد که دیدم اگر بتوانم اين کلام پرشکوه را با زبانی درخور آن به فارسی برگردانم، گام مهمی در شناساندن قدر شکسپیر و جایگاه این نمايشنامه برداشتهام. میدانستم که باتجربهای نهچندان طولانی در شناخت زبان شکسپیر، کار دشواری در پیش خواهم داشت. اما مترجم وقتی به نوشتهای دل ببندد، مشکل میتواند از وسوسه ترجمه آن بگریزد. چنین بود که کار را آغاز کردم و ترجمه ریچارد سوم در طول یک سال مشغله اصلی من شد و در این کار بیش از هر چیز دیگر به متن کتاب ریچارد سوم اثر شکسپیر که انتشارات مک میلن آن را منتشر کرده بود، پشتگرم بودم.»
چرا باید این کتاب را خواند؟
کتاب ریچارد سوم دربارهی نبرد قدرت است. این کتاب با نشان دادن جنبهی واقعی شخصیتها، خواننده را به فکر فرو میبرد. این کتاب باعث میشود که خواننده به موضوعات انسانی و اخلاقیات بیاندیشد و با همزادپنداری کردن باشخصیتها خودش را در طوفان انتخابها قرار میدهد.