توضیحات
نظریه ای علمی که بویژه در زیست شناسی مطرح شده و اهمیت یافته است . بر طبق این نظریه ، انواع یا گونه های موجودات در طول زمان یکسان و ثابت نمانده اند، بلکه دستخوش تغییر و تحول شده و متناسب با شرایط ، تطور یافته اند. این نظریه سابقه ای کهن دارد ، اما از قرن هجدهم به صورت جدیتری در حوزة علوم طبیعی مطرح شده است ،
مثلاً در اثر ژرژ لویی بوفون با عنوان ؛ تاریخ طبیعی عمومی و خصوصی ؛ و در اثر لامارک با عنوان ” فلسفة جانورشناختی ” نقطة عطف در طرح این نظریه ، منشأ انواع چارلز داروین است که اثری بسیار مهم در تاریخ علوم طبیعی محسوب می شود. داروین در این کتاب و سپس در منشأ انسان از این نظریه صورت بندی علمی و مبتنی بر شواهد تجربی به دست داد که در مجامع علمی با استقبال مواجه شد و سبب گردید گاه اصطلاح «داروینیسم » به عنوان مترادف نظریة تکامل یا تطور انواع به کار رود.
نظریة داروین امروزه در عالم علم کهنه می نماید و با پرسشهای فراوان مواجه شده ، اما نظریه های مبتنی بر تکامل یا تطور انواع همچنان مطرح است . پیروان و صاحب نظران ادیان در برابر این نظریه رویکردها و مواضع مختلفی داشته اند. نظریة تکامل ، در معنای محدودتر و مشهورتر، در حیطة زیست شناسی و ناظر به موجودات زنده و آلی مطرح می شود و بنا بر آن همة انواع جانداران روی زمین ، از گیاه و حیوان ، در طی روندی تدریجی ، طولانی و مستمر از انواع و اشکال بسیار متفاوت اولیه به صورت کنونی در آمده اند .
پیشینة این نظریه به دورة فلاسفة پیشاسقراطی در یونان و حتی پیش از آن در فرهنگهای چین و هند باز می گردد، البته در مورد اخیر این موضوع عمدتاً در قالب اسطوره مطرح شده است . همچنین حضور و سیرتحول این نظریه را می توان در سده های میانه ، و دوران نوزایی و روشنگری بررسی کرد……
واکنش رجال دینی و متألهان و اندیشمندان مسیحی در رویارویی با این چالشها به گونه های متفاوتی صورت گرفته است . بنیادگرایان پروتستان با رویکردی نص محورانه و ظاهرگرایانه و با اذعان به قطعیت و خطاناپذیری نصوص دینی و بر این مبنا که دین هم مثل علم ، پدیده های طبیعی را تبیین می کند، تکامل را کاملاً نفی می کردند
